တပင္ေရႊထီး ဘုရင့္ေနာင္ႏွင့္ ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ (အပိုင္း - ၂၀)

• ရခိုင္သို႔ ခ်ီေတာ္မူျခင္း

  
  

  

  
  

  
        သကၠရာဇ္ (၉၀၇) ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းပါၾကီး နတ္ရြာစံေလရာ သားေတာ္မဟာဥပရာဇာက ထီးနန္းကို ဆက္ခံသည္။  ထိုအခါ ရခိုင္ဘုရင္မင္းပါၾကီး၏ ညီေတာ္ျဖစ္သည့္ သံတြဲျမိဳ႕စား မင္းေအာင္လွသည္ တူေတာ္ဘုရင္ႏွင့္ စိတ္မသင့္ျဖစ္ျပီး ရန္စစ္ပြားေလသည္။ 
  
  
       သံတြဲျမိဳ႕စားမွာ အင္အားနည္းပါးျပီး တူေတာ္ဘုရင္ကို တုျပိဳင္ရန္မစြမ္းသျဖင့္ တပင္ေရႊထီးထံသို႔ လက္ေဆာင္ပဏၰာမ်ားဆက္သကာ အမတ္ႏွစ္ေယာက္ကိုေစ၍ စစ္ကူေတာ္မူပါမည့္ အေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားသည္။ 
       တပင္ေရႊထီးသည္ သံတြဲျမိဳ႕စား၏ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္ခ်က္ကို လက္ခံကာ ၾကည္းတပ္(၄)တပ္ ဖြဲ႔ျပီးလွ်င္ တိုက္ဆင္ (၁၀၀)၊ စစ္ျမင္း (၁၀၀၀)၊ စစ္သည္ (၄၀၀၀၀)ကို  သံတြဲသို႔ လ်င္ျမန္စြာေစလႊတ္ေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ဘုရင့္ေနာင္ကို ရခိုင္သို႔ခ်ီရန္အတြက္ ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ကို စံုလင္စြာ စီစဥ္ေစသည္။ 
  
       ေရေၾကာင္းခ်ီစစ္တပ္တြင္ တပ္ေပါင္း (၁၅)တပ္ ပါဝင္ျပီး တိုက္ေလွၾကီး (၈၀၀)၊ ေလွာ္ကားသံေလွ (၅၀၀)၊ ရိကၡာတင္ေလွၾကီး (၁၀၀)၊ စစ္သည္ (၃၅၀၀၀) ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းသည္။ ထိုေရတပ္ေတာ္ၾကီးတြင္ ဘံုဆယ့္တစ္ဆင့္ရွိေသာ ရတနာေရႊေဖာင္ေတာ္ကိုစီး၍ ဘုရင္တပင္ေရႊထီးကိုယ္တိုင္ ခ်ီေတာ္မူသည္။ 
       ၾကည္းေၾကာင္းခ်ီတပ္တြင္ တပ္ေပါင္း(၁၅)တပ္ ပါဝင္သည္။ တိုက္ဆင္(၆၀၀)၊ စစ္ျမင္း(၄၀၀၀)၊ စစ္သည္(၄၀၀၀၀) ပါရွိျပီး ဘုရင့္ေနာင္က ဦးစီးျပီးခ်ီသည္။ ရခိုင္သို႔ခ်ီသည့္ သကၠရာဇ္မွာ (၉၀၈)ခု၊ တန္ခူးလဆန္း (၄)ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။ 
  
       သံတြဲကိုစီး၍ေနေသာ ရခိုင္ဘုရင္သည္ တပင္ေရႊထီး၏ ၾကည္းေၾကာင္း ခ်ီတပ္ႏွင့္ ေရေၾကာင္း ခ်ီတပ္မ်ား ခ်ီလာျပီကို ၾကားရလွ်င္ ရခိုင္ေလွတပ္မ်ားကို ေမာ္တင္စြန္းမွေနလ်က္ ဆီးၾကိဳကာ တိုက္ေစ၏။ ထိုသို႔တိုက္ရာ ေရွ႕ဆံုးမွ ခ်ီေသာ ဟံသာဝတီ ေလွတပ္မ်ား ရႈံးျပီး ပုသိမ္ျမိဳ႕စား၊ ေျမာင္းျမျမိဳ႕စားႏွင့္ ေရတပ္ဗိုလ္မွဴး ႏွစ္ေယာက္ကို ရခိုင္တို႔က ဖမ္းဆီးရရွိသည္။ 
       ထို႔ေနာက္ ျမန္မာေလွတပ္မ်ား အစံုအညီေရာက္ရွိလာျပီး အျပင္းအထန္တိုက္ခိုက္ၾကသည္တြင္ ရခိုင္ေလွတပ္ပ်က္ကာ သံတြဲသို႔တိုင္ေအာင္ ဆုတ္ေျပးၾကရသည္။ ဟံသာဝတီေလွတပ္က ရခိုင္တို႔၏ ေလွေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ရခိုင္ေရတပ္စစ္သည္မ်ားစြာတို႔ကို ရရွိလိုက္သည္။ 
  
       ရခိုင္ဘုရင္သည္ ရခိုင္ေလွတပ္ရံႈး၍ ျပန္လာသည္ကို ၾကားသိရလွ်င္ အျပစ္ေတာ္တင္လ်က္ ...
  "ယခု ငါတို႔က ၾကည္းတပ္ ေရတပ္ အစံံုအညီျဖင့္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္" ဟု မိန္႔ေတာ္မူျပီးလွ်င္ သံတြဲမွခုခံရန္ ေရအား ၾကည္းအားကို စုရံုး၍ေနျပန္၏။ 
       ထိုစဥ္ ဘုရင့္ေနာင္၏ ၾကည္းေၾကာင္းခ်ီတပ္ၾကီးက သံတြဲအနီးသို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။ ထို႔အတူ တပင္ေရႊထီး၏ ေရေၾကာင္းခ်ီတပ္ၾကီးကလည္း ဘုရင့္ေနာင္၏တပ္မ်ားႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္း ဆိုက္ေရာက္လာေလရာ ၾကီးမားလွေသာ ျမန္မာတို႔၏ ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္ကို ျမင္ကာ ရခိုင္ဘုရင္မွာ လြန္စြာထိတ္လန္႔ျခင္းျဖစ္ရျပီး "ငါတို႔သံတြဲျမိဳ႕ကို ျမန္မာေရတပ္၊ ၾကည္းတပ္၊ ႏွစ္ဘက္ညွပ္မိလွ်င္ ငါတို႔ အထြက္ရခက္လိမ့္မည္။ အျမန္ဆုတ္မွ သင့္ေခ်မည္" ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ သံတြဲမွ ျမိဳ႕ေဟာင္းသို႔တိုင္ေအာင္ အလ်င္အျမန္ ဆုတ္ခြာသည္။ 
       ထို႔ေၾကာင့္ တပင္ေရႊထီးသည္ သံတြဲကို အလြယ္တကူ သိမ္းယူေတာ္မူျပီး ေရတပ္၊ ၾကည္းတပ္ အစံုအညီႏွင့္ သံတြဲျမိဳ႕မွာပင္ တပ္စခန္းခ်ရပ္၍ ေနေတာ္မူ၏။ 
        ထို႔ေနာက္ သံတြဲတြင္ သံတြဲျမိဳ႕စားမင္းေအာင္လွႏွင့္ သံလ်င္ျမိဳ႕စား နႏၵေက်ာ္ထင္တို႔ကို ျမိဳ႕ေစာင့္ထားခဲ့ကာ ရခိုင္ဘုရင္ရွိရာ ျမိဳ႕ေဟာင္းသို႔ ဆက္လက္ခ်ီတက္သည္။ ထိုသို႔ခ်ီရာတြင္ ျမိဳ႕ေဟာင္းသို႔မေရာက္မီ (၂)စခန္းအလိုတြင္ ရခိုင္တပ္မ်ားမွ ဆီးၾကိဳ၍ တိုက္ခိုက္ရာ စစ္ပြဲမွာ ျပင္းထန္သည္။ 
       ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ေရတပ္ ေရတပ္ခ်င္း၊ ၾကည္းတပ္ ၾကည္းတပ္ခ်င္း အေၾကာက္အရြံ႕မရွိ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ဤစစ္ပြဲတြင္ ရခိုင္တပ္က စိန္ေျပာင္းျမတပူတို႔ကို အျပင္းပစ္လႊတ္ရာ ဟံသာဝတီတပ္မွဴးတစ္ဦးျဖစ္သည့္ လင္းပေတ့စား သေရစည္သူမွာ က်ည္သင့္၍ က်ဆံုးရသည္။ 
       ဟံသာဝတီတပ္မ်ားက ဆက္လက္၍ အျပင္းတိုက္ရာတြင္ ရခိုင္တပ္မ်ား မခံႏိုင္ျဖစ္ကာ ရခိုင္ၾကည္းတပ္ပ်က္ျပီး ရခိုင္ေရတပ္မ်ားလည္း ျမိဳ႕ေဟာင္းသို႔ ျပန္ဆုတ္ရသည္။ ထိုစစ္ပြဲတြင္ ဟံသာဝတီတပ္က ဆင္၊ ျမင္း၊ လက္နက္မ်ားႏွင့္ သံု႔ပန္းမ်ားစြာကို ရရွိလိုက္သည္။ 
  
       ဟံသာဝတီတပ္မ်ားသည္ ျမိဳ႕ေဟာင္းသို႔ခ်ီကာ ျမိဳ႕ေတာ္ကို ဝိုင္းရံထားသည္။ ျမိဳ႕ေတာ္မွာ ေတာင္ထိပ္တြင္တည္ရွိျပီး ျမိဳ႕ရိုးကို အခိုင္အခံ့ တည္ေဆာက္ထားသည္။ က်ံဳးေျမာင္းက်ယ္၍ လက္နက္တို႔က ထူထပ္သည္။ ဟံသာဝတီတပ္မ်ားက ျမိဳ႕ကို အတင္းတက္ေသာ္လည္း မရရွိ။ ဘုရင့္ေနာင္က ရံတပ္တြင္ သစ္ျမိဳ႕စိုက္ေစကာ ျပလက္ရန္းေဆာက္ေစျပီး ထိုေနရာမွေန၍ ျမိဳ႕တြင္းသို႔ အေျမာက္စိန္ေျပာင္းတို႔ကို ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ပစ္လႊတ္ေစသည္။ 
       ထိုအခါ ရခိုင္မင္းမွာ စိုးရြံ႕လာျပီး လက္ေဆာင္ပဏၰာမ်ားျဖင့္ အမတ္ႏွစ္ေယာက္ကို တပင္ေရႊထီးထံ ေစလႊတ္သည္။ တပင္ေရႊထီးက ...
  "သံတြဲစားကို ငါေစာင္မ၍ ရခိုင္ျပည္မွာ နန္းတင္မည္ဟု အမိန္႔ရွိျပီးျဖစ္သည္။ အေရးမေပးသာေသး။ ရခိုင္ျပည္အလံုးကို လက္ရသိမ္းက်ံဳးေတာ္မူရမွ ယခုအေရးျပီးလိမ့္မည္" ဟု မိန္႔ေတာ္မူျပီး၊ အမတ္ႏွစ္ေယာက္အား မိမိတပ္ေတာ္၏ စစ္သည္ဗိုလ္ပါအင္အားကို ၾကည့္ရႈေစကာ ျပန္လႊတ္သည္။ 
  
       ရခိုင္ဘုရင္သည္ ဟံသာဝတီတပ္တို႔၏ အင္အားၾကီးမားေၾကာင္း သိရွိလွ်င္ ပို၍စိုးရိမ္လာကာ ရခိုင္ဆရာေတာ္ေလးပါးကို နန္းေတာ္သို႔ပင့္၍ စစ္ေရးျပီးေျပရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါမည့္ အေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားျပီး၊ လူတစ္ေထာင္ေက်ာ္ သယ္ေဆာင္ရေသာ လက္ေဆာင္ပဏၰာေတာ္မ်ားစြာႏွင့္ တပင္ေရႊထီးထံ ေစလႊတ္လိုက္ျပန္သည္။ 
       တပင္ေရႊထီးသည္ ၾကြေရာက္လာေသာ ရခိုင္ဆရာေတာ္မ်ားအား အေၾကာင္းကိစၥကို ေမးျမန္းရာ ဆရာေတာ္မ်ားက "ငါတို႔မွာ တကာေတာ္အားေျပာၾကားရန္ အေၾကာင္း (၅)ခ်က္ ရွိသည့္အတြက္ လာခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္" ဟု မိန္႔ၾကားသည္။ 
       
        တပင္ေရႊထီးက ထိုအေၾကာင္း (၅)ခ်က္ကို ေမးေလွ်ာက္ရာတြင္ ဆရာေတာ္မ်ားက "တစ္အခ်က္မွာ ခမည္းေတာ္နတ္ရြာစံလွ်င္ သားေတာ္သည္ နန္းေမြကို ဆက္ခံျမဲျဖစ္သည္။ ယခု ညီေတာ္သံတြဲစားကို နန္းတင္မည္ဆိုပါက ထံုးစံဖ်က္ျခင္းမည္လိမ့္မည္။ ႏွစ္အခ်က္မွာ ရခိုင္ျပည္ၾကီးသည္ စစ္သည္ဗိုလ္ပါ အင္အားမ်ားသည္၊ အလြယ္တကူလုပ္ၾကံ၍ ေအာင္ျမင္မည္ မဟုတ္။ ရက္ၾကာရွည္လွ်င္ ရခိုင္ဘုရင္ႏွင့္ ျမံဳဘုရင္သည္ သမီးေယာက္ဖျဖစ္၍ ျမံဳဘုရင္ အလံုးအရင္းႏွင့္ ခ်ီတက္လာပါလွ်င္ တကာေတာ္ စစ္ႏွစ္ဖက္ညွပ္၍ မေနပါေလာ။ သံုးအခ်က္မွာ တကာေတာ္မွာ ဘုန္းၾကီးေသာမင္းျဖစ္၍ အျပည္ျပည္ကို ရသည္မွာ မၾကာေသးေခ်။ အကယ္၍ တကာေတာ္မင္းျမတ္ ရခိုင္သို႔ခ်ီေၾကာင္းၾကားလွ်င္ ရွမ္းတို႔က တကာေတာ္၏ ေနျပည္ေတာ္ကို ထိပါးေႏွာက္ယွက္လာေခ်က တကာေတာ္အေနျဖင့္ ရုတ္တရက္ျပန္ေရာက္ရန္ ခဲယဥ္းမည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ေလးအခ်က္မွာ ရခိုင္ျပည္သည္ ဝါဆိုဝါေခါင္ေရာက္လွ်င္ လမ္းခရီးတို႔သည္ ေရေလျပင္းထန္သျဖင့္ တကာေတာ္ျပန္ရန္ ခဲယဥ္းလိမ့္မည္။ ထို႔အတြက္ တကာေတာ္အေနျဖင့္ စဥ္းစားရန္မသင့္ပါေလာ။ ငါးအခ်က္မွာ သံတြဲျမိဳ႕စား၏ ဆင္၊ ျမင္း၊ သူရဲတို႔အား ရခိုင္ဘုရင္ သိမ္းယူထားသည္ကို ျပန္လည္ေပးအပ္ျပီး၊ သင့္တင့္ညီညႊတ္စြာေနေစလွ်င္ တကာေတာ္ အေၾကာင္းကိစၥေပၚေပါက္လာပါက တူဝရီးတို႔မွ အမႈေတာ္ကို ၾကိဳးပမ္းထမ္းရြက္မည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ဤအေရးငါးခ်က္ကိုျမင္၍ လာရျခင္းျဖစ္ေပသည္" ဟု မိန္႔ဆိုၾကေလ၏။ 
  
        တပင္ေရႊထီးသည္ ရခိုင္ဆရာေတာ္ေလးပါး အေရးေတာင္းလာျခင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ မွဴးေတာ္မတ္ေတာ္မ်ားကိုေခၚ၍ တိုင္ပင္ေလရာ မွဴးေတာ္မတ္ေတာ္မ်ားက မိမိတို႔ထင္ျမင္ခ်က္ကို အသီးသီးေလွ်ာက္တင္ၾကသည္။ ဘုရင့္ေနာင္က ...
  "ရခိုင္ဘုရင္၏ဆရာေတာ္မ်ား အေရးေတာင္းသည္ကို ကြ်န္ေတာ္မ်ဳိးတို႔က အလြယ္တကူအေရးေပးေခ်ေသာ္ ငါကိုယ္ေတာ္ မ၍ သူေကာင္းျပဳမည္ဟူေသာ အမိန္႔ေတာ္မပ်က္ေခ်ျပီေလာ။ ယခုလည္း လုပ္ရည္ၾကံရည္ကိုျမင္၍ ေၾကာက္ရြံ႕ေသာေၾကာင့္ အေရးေတာ္ေတာင္းလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ဘုရင္၏ညီေတာ္ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာမပ်က္ ရွိမည္ႏွင့္ သားဘေထြးႏွစ္ဦးမွ အမႈေတာ္ကို ထမ္းရြက္မည္ ေလွ်ာက္ေသာစကားသာျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆင္ေကာင္း၊ ျမင္းေကာင္းတို႔ကို အလ်င္ထြက္လာေစ၍ ရခိုင္ဘုရင္ညီကို အပ္ေတာ္မူျပီးလွ်င္ မင္းေဆာင္မင္းေယာင္ အစီးအနင္းႏွင့္တကြ သံတြဲစေသာ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ တို႔ကို ေပးေတာ္မူရမည္။ ယင္းသို႔သနားေတာ္မူသည္ျဖစ္မွ ငါကိုယ္ေတာ္ မ၍ သူေကာင္းျပဳမည္အမိန္႔ေတာ္ရွိသည့္အတိုင္း တည္စိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္" ဟု ေလွ်ာက္ၾကားသည္။ 
  
        တပင္ေရႊထီးသည္ ဘုရင့္ေနာင္ေလွ်ာက္ၾကားခ်က္ကို ႏွစ္သက္သည္ျဖစ္၍ အေရးေတာ္ကို ဆိုင္းငံ့ထားလိုက္သည္။ ေနာက္သံုးရက္ခန္႔ၾကာေသာအခါ တပင္ေရႊထီးထံသို႔ ရခိုင္ဘုရင္ ဆရာေတာ္ေလးပါး ၾကြလာေတာ္မူျပန္သည္။ တပင္ေရႊထီးက ရခိုင္ဆရာေတာ္မ်ားအား ...
  "သားဘေထြးႏွစ္ဦး အမႈေတာ္ကိုထမ္းမည္ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ဘုရင္၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို မဖ်က္ျပီ။ ယင္းသို႔မွန္ပါလွ်င္ ရခိုင္ျမိဳ႕တြင္ရွိေသာ ဆင္ေကာင္းနွစ္စီးႏွင့္ ရခိုင္သို႔ေရာက္ေလေသာ မြန္၊ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ကြ်န္ေတာ္မ်ဳိးတို႔ကို စစ္ေၾကာ၍ ကုန္စင္ေအာင္ ဆက္လာေစပါ။ ထို႔ေနာက္ ဘုရင့္ညီေတာ္ သံတြဲစား၏ ေက်းကြ်န္၊ ဆင္ျမင္း၊ ဥစၥာေရႊေငြတို႔ကို မက်န္ရေအာင္ ဆက္လာေစပါ။ ရခိုင္ဘုရင္ညီကိုလည္း သံတြဲႏွင့္တကြ ငါေပးေတာ္မူမည္" ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။ 
  
        ဆရာေတာ္ျပန္ၾကြလာ၍ တပင္ေရႊထီး၏ သေဘာထားကို ရခိုင္ဘုရင္ ၾကားရေသာအခါ လက္ခံသည့္အတြက္ တပင္ေရႊထီး ဟံသာဝတီကို တိုက္စဥ္က ရခိုင္သို႔ ေျပးဝင္ခိုလံႈခဲ့ၾကေသာ မြန္အမတ္ ျပတၳပႏွင့္ သမိန္စည္သူ၊ မြန္၊ ဗမာ၊ ရွမ္း (၅၀၀၀)ေက်ာ္၊ ဆင္ေကာင္း(၂)စီးႏွင့္ လက္ေဆာင္ပဏၰာေတာ္မ်ားကို တပင္ေရႊထီးထံ ဆက္သေစသည္။ သံတြဲျမိဳ႕စား၏ ဆင္၊ ျမင္း၊ ေက်းကြ်န္မ်ားကိုလည္း ဆက္သသည္။ တပင္ေရႊထီးကလည္း စစ္ပြဲတြင္ရရွိထားေသာ ရခိုင္စစ္သည္အားလံုးကို ရခိုင္ဘုရင္ထံျပန္ေပးသည္။ ဘုရင့္ေနာင္ကိုလည္း ရခိုင္ျမိဳ႕ေတာ္တြင္းသို႔ ဝင္ေစကာ ရခိုင္ဘုရင့္နန္းေတာ္တြင္ အမိန္႔ေတာ္ကို ျပန္ေစသည္။ 
        အမိန္႔ေတာ္မွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။
  "ဘုန္းေတာ္အလြန္ၾကီးျမတ္ေတာ္မူလွေသာ ေရေျမ့သခင္ ဘဝရွင္မင္းတရား အမိန္႔ေတာ္ရွိသည္။ ရခိုင္တြင္ အစဥ္ အဘ မရွိလွ်င္ သားမင္းျပဳသည့္ထံုးစံရွိသည္။ သို႔ရွိသည့္ထံုးစံကို ငါဖ်က္ေတာ္မမူျပီ။ ရခိုင္ဘုရင္ ဘေထြးသံတြဲစားကို မင္းေျမွာက္တန္ဆာငါးပါးႏွင့္တကြ  ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ ကို ေပးေတာ္မူသည္။ ေနာက္ေနာင္အမႈေတာ္ေတာင္းလွ်င္ သားဘေထြးႏွစ္ဦးတို႔ ငါ့အမႈေတာ္ကို ၾကိဳးစားအားထုတ္ထမ္းရြက္ၾကရမည္။ သားဘေထြးႏွစ္ဦးတြင္ အမႈအခင္းထြက္လွ်င္လည္း ငါ မစေတာ္မူမည္။ သားဘေထြးႏွစ္ဦးတို႔ ၾကည္သာစြာ ျပည္ရြာသာယာေစအပ္ေသာ အပရိဟာနိယတရားခုႏွစ္ပါးကို ႏွလံုးသြင္း၍ မင္းက်င့္တရားဆယ္ပါးႏွင့္ညီစြာ မင္းျပဳကုန္ဟု အမိန္႔ေတာ္ရွိလိုက္သည္" 
         ရခိုင္ဘုရင္ကလည္း တပင္ေရႊထီး၏ အမိန္႔ေတာ္ျပန္တမ္းကို ၾကားနာျပီးေနာက္ အမိန္႔ေတာ္အတိုင္း တည္ၾကည္စြာ လိုက္နာက်င့္ေဆာင္မႈျပဳပါမည္ဟု ကတိေပးေလွ်ာက္ထားသည္။ ရခိုင္ဘုရင္က ဘုရင့္ေနာင္အား ဦးရီးေတာ္ဟုေခၚ၍ ဘုရင့္ေနာင္ကလည္း ရခိုင္ဘုရင္ကို တူေတာ္ဟု ေခၚေဝၚသံုးႏႈန္းသည္။ ရခိုင္ဘုရင္သည္ ဘုရင့္ေနာင္အား ဆင္ေပါက္ (၂)စီး၊ ျမင္း (၂)စီး၊ ပုဆိုး၊ ခါသာ၊ အုပ္မ်ဳိးထည္မ်ဳိး၊ ေရႊ(၂)ပိႆာ၊ ေငြ(၂၅)ပိႆာကို ဆက္သျပီးလွ်င္ "ေနာင္တြင္ ဦးရီးေတာ္ မင္းျဖစ္ေတာ္မူပါလွ်င္ တူေတာ္ေမာင္ကို မစပါ၊ ဦးရီးေတာ္တြင္ အမႈအခင္း ရွိလာပါလွ်င္လည္း တူေတာ္ေမာင္မွ ကူညီပါမည္" ဟု ဆိုသည္။ 
  
         ထို႔ေၾကာင့္ပင္ တပင္ေရႊထီး နတ္ရြာစံေတာ္မူျပီးသည့္ေနာက္ ဘုရင့္ေနာင္ မင္းအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူသည့္အခါ လက္ရံုးေတာ္ကိုခ်ဲ႕ရာ၌ အင္းဝ၊ ယိုးဒယား၊ ဇင္းမယ္၊ မဏိပူရ စသည့္ ႏိုင္ငံအားလံုးကို သိမ္းယူေတာ္မူခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင္ကိုကား သိမ္းယူျခင္းမျပဳပဲ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ရခိုင္ကို သိမ္းယူႏိုင္ပါလ်က္ မသိမ္းခဲ့ျခင္းအေၾကာင္းကို မဟာရာဇဝင္ၾကီး (ဒု-၂၂၁)တြင္ ဤသို႔ျပဆိုထားခဲ့၏။ 
  
        ရခိုင္ဘုရင္က ဤသို႔ဆိုသည္။ "ေနာင္ေတာ္ ဦးရီးေတာ္ မင္းျဖစ္ေတာ္မူလွ်င္ တူေတာ္ကို မစပါ။ ဦးရီးေတာ္တြင္ အမႈအခင္းရွိလွ်င္လည္း တူေတာ္ ကူညီပါမည္ဟုဆိုလွ်င္ ဘုရင့္ေနာင္ကလည္း အခ်က္အတိုင္းမွန္ေစေတာ့ဟူ၍ မိန္႔ေတာ္မူသည္။ သို႔ေၾကာင့္ပင္ ဘုရင့္ေနာင္ မင္းျဖစ္ေတာ္မူလွ်င္ ရခိုင္ကို လုပ္ၾကံေတာ္မမူ" 
          ရခိုင္ဘုရင္သည္ ျမန္မာဘုရင္ တပင္ေရႊထီးထံသို႔လည္း ျမင္းေကာင္း(၂)စီး၊ ကတီၱပါ၊ မည္သရီ ထည္မ်ဳိးလိပ္မ်ဳိး၊ အေမႊးနံ႔သာ၊ ဘယေဆးမ်ဳိးေပါင္းမ်ားစြာအား လူ(၁၀၀၀)ေက်ာ္ကို ကိုင္ေစ၍ ပို႔ဆက္သည္။ တပင္ေရႊထီးကလည္း ရခိုင္ဘုရင္ အလိုရွိသည့္အတိုင္း ရခိုင္ဘုရင္အား ဇလာကပင္ေလွေတာ္ၾကီး (၂)စင္းကို ေပးသည္။ 
  
        ထို႔ေနာက္ သကၠရာဇ္(၉၀၈)ခု၊ တပို႔တြဲလဆန္း(၁၂)ရက္ေန႔တြင္ တပင္ေရႊထီးသည္ တပ္ေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ဟံသာဝတီသို႔ ျပန္လည္ခ်ီေတာ္မူသည္။ သံတြဲသို႔ေရာက္လွ်င္ သံတြဲစားအား ေက်းကြ်န္၊ ဆင္၊ ျမင္းမ်ား အပ္ကား ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ကို ေပးေတာ္မူသည္။ သို႔ျဖင့္ တပင္ေရႊထီးသည္ သကၠရာဇ္ (၉၀၈)ခု၊ တန္ခူးလဆန္း(၅)ရက္ေန႔တြင္ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေတာ္မူသည္။ 
  
  
  

  ဆက္ရန္ (အပိုင္း - ၂၁) ယိုးဒယားမွ က်ဴးေက်ာ္ထိပါးလာျခင္း